Najsłynniejsze bitwy z udziałem angielskich łuczników rozgrywały się podczas francuskich kampanii podczas wojny stuletniej. Zwykle też Anglików na polu było znacznie mniej niż Francuzów, dlatego najczęściej stawiali oni na taktykę defensywną. Uważano bowiem, że wymaga to mniejszej kontroli nad oddziałami niż w przypadku ofensywy.
Stawiano za to na dyscyplinę. Francuski Jean Froissart pisze, że podczas bitwy pod Crecy (1346 r.) Anglicy odpoczywali, leżąc na ziemi, ale „gdy tylko zobaczyli nadchodzących Francuzów, natychmiast zrywali się na nogi i uczciwie, bez wahania, stawali do walki”. Nawet w ogniu walki „Anglicy nie opuszczali pola, by wziąć jeńca”.
DLACZEGO W DEFENSYWIE?
Dzięki przyjęciu takiej formy walki angielscy łucznicy mogli użyć naturalnych elementów krajobrazu, np. dołów, krzaków czy błotnistej nawierzchni. Konstruowali też własne przeszkody, w tym palisady nastroszone ostrymi kołkami. Wynalazek okazał się skuteczną obroną przed jazdą konną. Wszystkie konstrukcje łucznicy wykonywali przed walką sami – nie zatrudniano mistrzów rzemiosła.
FORMACJA V
Łucznicy na polu zawsze współpracowali z rycerswem i piechotą z drzewcówkami, historycy nie są jednak zgodni co do formy. Według relacji Froissarta, Anglicy ustawiali się w szyku w kształcie litery „V”, gdzie łucznicy zajmowali ramiona. Dzięki temu mogli ostrzeliwać z flanek atakującego wroga.
Inne źródła wskazują z kolei, że podczas defensywy łucznicy zajmowali pozycje przed piechotą. Sire de Remy, świadek wydarzeń pod Azincourt: „Król Anglii wskazał starszego rycerza, nazywanego sirem Erpinghamem, by zaszedł niepostrzeżony do łuczników i przestawił ich na przód...”. Ustawienie najpewniej zmieniano w miarę potrzeb, w trakcie bitwy.
Za: Clive Bartlett, "English Longbowman 1330–1515", Osprey Ikon. KB 72 A 25 Chroniques, 138r., 1410, Paris, France, National Library of the Netherlands
Comments