O tym, że potomek blisko spokrewnionych ze sobą osób ma uboższy genom niż dziecko obcych sobie ludzi, wiemy zaledwie od wieku. Nasi przodkowie instynktownie wyczuwali jednak, że partnera lepiej szukać z dala od domu. Wyjątek stanowili jednak arystokraci – w końcu w feudalnych strukturach nic tak nie umacniało rodu i mnożyło majątku jak ślub kuzynów.
ANTYK
Małżeństw w obrębie rodzin nie wymyślił feudalizm. Już w starożytnym Egipcie śluby między rodzeństwem w rodzinach królewskich nie należały do rzadkości. Jeśli zapisana w Biblii historia Abrahama jest prawdziwa, to poślubił on swoją przyrodnią siostrę Sarę. Należy jednak pamiętać, że tak bliskie małżeństwa stanowiły tabu i należały do wyjątków.
CHRZEŚCIJAŃSTWO
Kościół katolicki wprowadzał prawa, które regulowały kwestię małżeństw między bliskimi osobami. To, od którego stopnia pokrewieństwa można było założyć wspólną rodzinę, zmieniało się z wieku na wiek i zależało od regionu. Przykładowo, w XIII wieku Kościół zabraniał małżeństw między spokrewnionymi i spowinowaconymi osobami aż do siódmego stopnia (według schematu rzymskiego).
Dla poszczególnych par przeszkody mógł znieść jednak papież. Robił to zwykle w stosunku do rodów królewskich. Co ciekawe, dyspensa przysługiwała też niektórym społecznościom z powodów kulturowych. Na przykład papież Paweł III zakazywał małżeństw zaledwie do drugiego stopnia w odniesieniu dla amerykańskich Indian i mieszkańców Filipin.
RZYMSKI SCHEMAT POKREWIEŃSTWA
Prawo rzymskie zakazywało małżeństw do czwartego stopnia pokrewieństwa. Wczesny Kościół zaadaptował te limity i definicje.
W jaki sposób rzymski system wyliczał stopnie pokrewieństwa?
Pierwszy stopień: rodzice + dzieci (linia prosta)
Drugi stopień: bracia + siostry oraz dziadkowie + wnuki (linia prosta)
Trzeci stopień: wujkowie/ciotki + bratankowie/bratanice/siostrzenice/siostrzeńce; prawnukowie + pradziadowie (linia prosta)
Czwarty stopień: kuzyni pierwszego stopnia (dzieci, które mają tych samych dziadków); wujowie/ciotki z pokolenia dziadków + siostrzeńce/bratankowie z pokolenia wnuków
Piąty stopień: kuzyni - dzieci stryjecznych lub ciotecznych dziadków; ciotki/wujowie z pokolenia pradziadów + bratankowie/siostrzeńce z pokolenia prawnuków
Szósty stopień: kuzyni mający wspólnych pradziadków oraz krewni młodsi/starsi o dwa pokolenia
System rzymski zawierał w sumie osiem stopni.
NIEMIECKI SCHEMAT POKREWIEŃSTWA
Zaadaptował go papież Aleksander II w XI w. Uprościł rzymski schemat do stopni, które definiują oddalenie pokoleń od wspólnego przodka. W XIII w. papież Innocenty III skrócił schemat zakazu małżeństw do czterech stopni, bo mało kto był w stanie dalej odtworzyć losy krewnych.
Pierwszy stopień: rodzice+dzieci
Drugi stopień: rodzeństwo cioteczne/wujeczne pierwszego stopnia, ciotki/wujowie+siostrzeńce/bratankowie
Trzeci stopień: kuzyni drugiego stopnia
Czwarty stopień: kuzyni trzeciego stopnia (wspólni prapradziadowie)
PODWÓJNE POKREWIEŃSTWO
Mamy z nim do czynienia wtedy, gdy pokrewieństwo pochodzi z dwóch źródeł. Przykład? W średniowieczu w królewskich rodach niejednokrotnie dochodziło do sytuacji, w której rodzeństwo z jednej rodziny zawierało małżeństwa z rodzeństwem z drugiej rodziny. Dzieci z takich małżeństw stawały się podwójnymi kuzynami pierwszego stopnia. Gdy się w przyszłości pobierały, ich związki uznawane były za małżeństwa między kuzynami pierwszego stopnia, ale genetycznie były bliższe sobie niż osoby niespokrewnione podwójnie.
Żródło: https://www.thoughtco.com/consanguinity-and-medieval-marriages-3529573
Ikon. Left foot already in the stirrup, Hector bids farewell to his wife Andromache and their son Astyanax before going off to war. His horse is also armored. Christine de Pizan, 'L'Épître Othéa' in BL Harley MS 4431 fol. 135: "The Book of the Queen" (various works), c. 1410-14 (France - Paris).
コメント