SYMBOL LWA, który stał się jednym z najważniejszych zwierząt w średniowieczu, wywodzi się z kultury grecko-rzymskiej i biblijnej. Zanim stał się królem od Francji po Ukrainę, musiał zmierzyć się z symbolem niedźwiedzia – ówczesnego władcy zwierząt.
Lew w średniowieczu zyskał swoją pozycję m.in. dlatego, że był zwierzęciem obcym w Europie, występując tylko na kartach Biblii i przypowieści. Jako symbol dał się więc łatwo kontrolować i w tej perspektywie był bezpieczny dla Kościoła.
ZŁY LEW
Rozróżniano dwa typy lwa. Pierwszy był złym drapieżnikiem z kart Biblii - groźny i okrutny, będący wcieleniem szatana. Z czasem przybrał postać lamparta i w heraldyce był przedstawiany paszczą w kierunku widza.
W „Boskiej komedii” D. Alighieri czytamy: „Lew... taki wściekły z głodu, że przerażone powietrze truchlało”.
DOBRY LEW
Był też lew dobry, występujący jako zwierzę boskie:
- Jezus, który ukrył się pod ludzką postacią i objawiał się tylko swoim naśladowcom – lew zacierający ogonem ślady.
- Jezus ukrzyżowany - lew przedstawiany z otwartymi oczami jako fizycznie martwy, ale wciąż duchowo żywy w swojej boskiej naturze.
- Głos Boga - lew ryczący nad swoimi martwymi szczeniętami, aby ożywić je tak, jak Bóg ojciec obudził Jezusa po trzech dniach w swoim grobowcu.
Wizerunki lwa miały pokazywać, jak ludzie mają żyć: nie atakować słabszego, pozwolić się podnieść pokonanemu, nie chować urazy, nie dać się wyprowadzić z równowagi i szybko wybaczać.
LEW W HERALDYCE
Lew był jednym z najpopularniejszych zwierząt, ale należy zaznaczyć, że pojawiał się raczej pod postacią lamparta. Granica między obydwiema bestiami była jednak niejasna i płynna.
Atrybuty, które lew miał przedstawiać, są podobne do tych podanych w bestiariuszu: lew jest szlachetny, odważny i zacięty, ale będzie atakował tylko wtedy, gdy zostanie zaatakowany lub gdy jest bardzo głodny.
Jest też nieokiełznany (stojący pionowo na tylnych łapach, z wyciągniętymi przednimi pazurami), ale czasami łagodny (stojący na wszystkich czterech łapach lub leżący). Lew z rozwidlonym ogonem pokazuje dzikość, a ze skrzydłami - chrześcijańską koncepcję Zmartwychwstania. W ikonografii pojawia się też lew z jednym ciałem i dwiema głowami albo z jedną głową i wieloma ciałami. Zobaczyć możemy też bestię z głową i grzywą lwa, ale z ciałem ryby.
Za: Mateusz Przybysz, „Świat symboli średniowiecza - czyli jak postrzegali rzeczywistość nasi przodkowie”; The Medieval Bestiary (bestiary.ca). Ikon. British Library, Royal MS 12 C. xix, Folio 6r
Comments