Idea celibatu, czyli dobrowolnej wstrzemięźliwości seksualnej i rezygnacji z małżeństwa z powodów religijnych, nie narodziła się wraz z chrześcijaństwem. W końcu w Piśmie Świętym – poza zawoalowanymi pochwałami bezżenności - nie ma wyraźnych tekstów nakazujących zachowywanie celibatu członkom jakiejś grupy społecznej lub religijnej.
Mimo to w Kościele od samego początku kształtował się zwyczaj spontanicznego celibatu. Powód? Idealizacja dziewictwa i uogólnienie jej na duchowieństwo, gloryfikacja idei czystości, która pozwalały uczestniczyć w kulcie, a także względy dziedziczenia majątku kościelnego.
Rozwój celibatu
Początkowo celibat obejmował jedynie mnichów i stopniowo zaczęli mu podlegać wyżsi hierarchowie. Jako jedyna forma życia duchownego został usankcjonowany za czasów papieża Grzegorza VII, w XI wieku, w ramach tzw. reformy gregoriańskiej. W Cerkwi prawosławnej i Kościołach wschodnich celibat obowiązuje biskupów, dlatego tradycyjnie są oni wybierani spośród mnichów. Zawierać małżeństw nie mogą też kapłani po święceniach.
Pod koniec średniowiecza celibat nie był przestrzegany przez wszystkich kapłanów. W konkubinacie w Europie Zachodniej żyło ok. 25 proc. kapłanów, których styl życia był często tolerowany przez wiernych.
H. Tuchle, Historia Kościoła, Instytut Wydawniczy Pax;
Prof. Wolfgang Reinhard, „Życie po europejsku”, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, tł. Jacek Antkowiak, red. naukowy prof. Wojciech Józef Burszta
Saint Jérôme, XIIe siècle, Lyon, Bibliothèque municipale ms 410 folio 79
Commentaires